काठमाण्डाैं, २१ पुष । नेपालमा चिनियाँ नागरिकको बढ्दो आपराधिक तथा गैरकानुनी गतिविधिलाई मध्यनजर गर्दै गृह मन्त्रालयले चिनियाँ पर्यटकलाई भिजिट भिसामा उपलब्ध गराइने सुविधामा थप कडाइ गर्ने निर्णय गरेको छ ।
केही दिनमै गल्ती गर्ने चिनियाँ राष्ट्रहरू हाल कुनै पनि चिनियाँ नागरिकले प्रत्येक भिसा वर्षमा १५० दिन नेपालमा बस्न पाउँछन् भने सार्क राष्ट्रका नागरिकले ३० दिनभन्दा बढी भिसा लिएर मात्र नेपालमा बस्न पाउनेछन्। भिसा शुल्क नतिरिकन मानिसले पाँच महिनासम्म देशमा बस्न पाउँछन्, धेरै चिनियाँ नागरिकले भिसा अवधिको म्याद सकिएको मितिभन्दा बढी समयसम्म पनि देशमा बस्ने गरेको पाइएको छ, सुरक्षाकर्मी र विज्ञहरूका अनुसार पाँच महिनाको अवधि कुनै पनि कामका लागि पर्याप्त समयभन्दा बढी छ।
कुनै पनि देशको भ्रमण गर्ने उद्देश्यले अन्य देशको भ्रमण गर्ने व्यक्ति तर यसरी भिजिट भिसा लिएर बस्ने धेरै चिनियाँहरू i आपराधिक वा गैरकानूनी गतिविधिमा संलग्न भएको सुरक्षा निकायको प्रतिवेदनले चिनियाँ नागरिकले एटीएम लुट्ने, मानिसहरूलाई ठगी गर्ने र अन्य साइबर अपराधहरू गैरकानूनी माध्यमबाट पैसा कमाउने उद्देश्यले धेरै महिनासम्म बस्नेहरूले गरेको देखाएको छ। चिनियाँले ‘भिसामा दिइएको समयभन्दा बढी बसे’, विशेषगरी चिनियाँ नागरिकलाई दिइएको थप सुविधा, मुलुकमा पर्यटन प्रवद्र्धन गर्न सरकारको हतोत्साहित कदम यस्ता घटना र सुरक्षा निकायको बारम्बार सुझावलाई ध्यानमा राख्दै मन्त्रालयले कडाइ गर्ने निर्णय गरेको हो ।
पाँच महिनाभन्दा बढी चिनियाँ नागरिक बस्ने व्यवस्था मन्त्रालयका प्रवक्ता तथा सहसचिव प्रदीपकुमार कोइरालाले पर्दफासलाई जानकारी दिँदै गल्ती गर्ने आगन्तुकलाई कारबाही गर्ने व्यवस्था भए पनि कार्यान्वयनमा गम्भीर ध्यानाकर्षण गराइएको जानकारी दिनुभयो ।
निरन्तर रहनको लागि, चिनियाँहरूको लागि मात्र होइन, यो कार्यान्वयन हुने प्रावधान छ, अहिले पनि विचार भैरहेको छ, तर यसपालि नियमलाई कडाइका साथ कार्यान्वयन गर्ने हो,’ उनले भने, ‘नेपालमा चिनियाँ नागरिकबाट हुने केही सामान्य अपराधमा ठूला संख्यामा चिनियाँ नागरिक पशुपक्षी, बहुमूल्य जडीबुटीको तस्करीमा संलग्न छन् । लागुऔषध ओसारपसार, डलरको कारोबार, हुण्डी व्यवसाय, एटीएमबाट पैसा लुट्ने, साइबर अपराध, नेपालमा अवैध सुनको कारोबारलगायतका अन्य सामान्य गैरकानूनी गतिविधिमा करिब दुई वर्षअघि प्रहरीको ठूलो कारबाहीमा १२२ चिनियाँलाई पक्राउ गरी बुझाइएको थियो ।
चिनियाँ पक्षलाई नेपालमा बसेर विभिन्न अवैध गेमिङ व्यवसाय र ठगीमा संलग्न रहेको खुलासा गत वर्ष विभिन्न बैंकका एटीएम ह्याक गरी करोडौं रुपैयाँ लुटपाट गरेको आरोपमा केही चिनियाँ नागरिक पनि पक्राउ परेका थिए । उनीहरुले सन् २००६ डिसेम्बर २९ मा आठ किलो सुनसहित हङकङ हुँदै नेपाल तस्करी गर्ने प्रयास गरेका थिए । त्यस्तै गत साउन २० गते त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट चार किलो सुनसहित पक्राउ परेका चिनियाँ नागरिक लि निङ्सीले कपडाको बेल्टमा सुन लुकाएर नेपाल भित्र्याउन खोजेका चिनियाँ नागरिकलाई हङकङ विमानस्थलबाट प्रहरीले पक्राउ गरेको थियो ।
सन् २०१९ को अप्रिल दोस्रो साता आधा किलो सुन गुदद्वारमा लुकाएर तस्करी गर्ने प्रयास गरेको केही महिनापछि नोभेम्बर २०१८ मा गैरकानूनी रूपमा डलर साट्न खोजेको आरोपमा केही चिनियाँ नागरिक पक्राउ परेका थिए जसमध्ये चिनियाँ नागरिक इरेसा पनि पक्राउ परेका थिए ।
नेपाल प्रहरीले पैसा तस्करी गर्ने उद्देश्यले विमानस्थलमा दाबी नगरी १२२,५०० अमेरिकी डलर लिएर गएको समाचारलाई लिएर ठमेलबाट सेप्टेम्बर २० गते तीन चिनियाँ नागरिकलाई ठमेलबाट पक्राउ गरेको थियो । ठमेल प्रहरीले ३ सय ग्राम समुद्री घोडा, ९० ग्राम यार्सागुम्बा, ३३० ग्राम अर्किड र ६ किलो चर बरामद गरेको छ ।
यी बाहेक अन्य आपराधिक गतिविधिमा संलग्न धेरै चिनियाँ नागरिक नेपालबाट पक्राउ परेका विदेशीको सूचीमा सबैभन्दा बढी चिनियाँ नागरिक नेपालबाट निष्कासन हुने सरकारी अध्यागमन विभागको प्रतिवेदनले देखाएको छ । गत आर्थिक वर्ष २०२०-२१ को आठ महिनामा विभिन्न असहज गतिविधिमा संलग्न रहेको भन्दै कुल १३६ विदेशी नागरिकलाई देशबाट निकालिएको विभागले जनाएको छ ।
नेपालबाट विगत सात वर्षमा १ हजार ५ सय चिनियाँलाई देश निकाला गरेको विभागले निर्वासित विदेशी नागरिकलाई एकदेखि दश वर्षसम्म नेपाल प्रवेश गर्न नदिने अपराधको गम्भीरताका आधारमा करिब १ हजार चिनियाँ नागरिक रहेको अनुमान छ । नेपालमा हाल, जसमध्ये धेरैले भिसाको म्याद सकिएको मिति लिएर बस्ने आशंकामा धेरै चिनियाँहरूले अपराधको सामना गरिरहेका छन्।
ओभरस्टे, विदेशी मुद्राको दुरुपयोग, बैंकिङ कसुर, लागुऔषध तथा अन्य कसुरमा ‘ओभर बस्नेलाई कडा कारबाही’ सरकारले चिनियाँ पर्यटकलाई आकर्षित गर्ने आफ्नो नीतिअनुसार पाँच वर्षअघि चिनियाँ नागरिकका लागि निःशुल्क भिसा सेवा सुरु गरेको थियो तर सरकारी निकायले पटक–पटक चेतावनी दिँदै आएका छन् । सरकारले यो प्रावधानको चर्को दुरुपयोग गरेको भन्दै गलत नियतले स्वदेश प्रवेश गर्ने चिनियाँले उक्त प्रावधानको दुरुपयोग गरेको भन्दै अध्यागमन विभागका महानिर्देशक नारायणप्रसाद भट्टराईले आफ्नो सीमा नाघेर विदेशमा बसेका आगन्तुकमाथि कारबाही गर्न थालेको बताए ।
भिसा वर्षमा सार्कका नागरिकका लागि ३० दिन र चिनियाँ नागरिकका लागि १५० दिनको निःशुल्क भिसाको व्यवस्था छ, त्यो अवधिपछि नि:शुल्क भिजिट भिसा दिने व्यवस्था थिएन, तर अहिले ठूलो संख्यामा अस्वभाविक गतिविधि हुने भएकाले नियममा कडाइ गरेका छौँ । त्यस्ता व्यक्तिहरूबाट,” भट्टराईले सीको अतिरिक्त जरिवाना लिने हेडले बताए देशमा बसोबास गर्ने हिन्सी मानिसहरु भेटिन्छन् ।
